Vereniging voor Mensen met Constitutioneel Eczeem

In Nederland krijgt ongeveer 10% van de kinderen constitutioneel eczeem. Meestal in de eerste levensjaren. De helft daarvan heeft geen eczeemklachten meer als ze vijf jaar of ouder zijn. Daar komt nog een kwart bij als ze 12 jaar oud zijn. We noemen dat 'er overheen groeien'. Maar dat geldt dus voor 25% niet. Waarom en hoe dat komt, weten we nog niet. Wel blijft de aanleg bestaan, en kan het eczeem later in het leven weer opspelen.

In veel gevallen zijn de eczeemklachten bij kinderen mild van aard, maar een deel van de kinderen met eczeem (ongeveer 20%) heeft het in ernstiger mate. Ongeacht de ernst is het belangrijk om het eczeem goed te behandelen. Die behandeling bestaat uit de verzorging van de (droge) huid en het gebruik van corticosteroïdzalven voor eczeemplekken.

Verzorging droge huid

Allereerst de huidverzorging. Hiermee staat of valt de behandeling van eczeem, want een goede conditie van de huid is essentieel. Om de huid in een goede conditie te brengen en te houden, is dagelijkse verzorging nodig. Dat bestaat grotendeels uit het toepassen van basiszalven.

Het kan soms lastig zijn dat dag-in-dag-uit vol te houden. Maar goed onderhoud van de huid kan verergering van het eczeem voorkomen, waardoor er minder medicinale zalf of andere geneesmiddelen nodig zijn.

Meer over de droge huid Lijst van basiszalven 

Corticosteroïdzalven

Corticosteroïdzalven - ook wel hormoonzalven genoemd - zijn bedoeld om de symptomen van het eczeem te verminderen. Het zijn (wereldwijd) de meest toegepaste medicinale zalven bij eczeem. Ze werken meestal heel goed, en zijn bij correct gebruik veilig. Ook bij heel jonge kinderen. Corticosteroïdzalven zijn er in verschillende varianten. Ze hebben elk een andere sterkte en op basis daarvan worden ze ingedeeld in klassen.

Veel mensen zijn in eerste instantie huiverig om hormoonzalven te gebruiken. Dat is op zich begrijpelijk, maar met goede begeleiding en juist gebruik zijn ze veilig en kunnen er heel goede resultaten worden bereikt. Van een huilerig kind dat niet kan slapen, naar een blij en slapend kind kan een verademing zijn, zowel voor het kind als voor de omgeving.

Essentieel is het juiste gebruik. Vraag bij de voorschrijvend arts altijd alle details omtrent het gebruik. Hoe vaak? Op het hele lichaam of alleen de eczeemplekken? Hoe dik/dun? De aanwijzing 'tweemaal daags dun aanbrengen', zoals vaak op het etiket te lezen is, is echt niet voldoende.
eczeem bij kinderen

Meer over corticosteroïdzalven 

Verbandmiddelen

Aanvullend op de verzorging van de huid en het toepassen van corticosteroïdalven, kunnen ook verbandmiddelen specifiek voor eczeem worden voorgeschreven. Bij jonge kinderen is dat bijvoorbeeld in de vorm van een verbandpak om krabben tegen te gaan, of handschoenen of wantjes.

Meer over verbandmiddelen 

Psychologische aspecten

Een kind met ernstiger eczeem kan een enorme belasting zijn voor het gezin. Dit wordt vaak door zorgverleners onderschat. Een aantal aspecten op een rij:

  • Door jeuk, krabben en huilen ontstaat slaapgebrek bij zowel ouder als kind. Dit leidt tot irritatie, een slecht humeur en moeilijker kunnen omgaan met de situatie. Het vinden van een effectieve behandeling zodat kind en ouders kunnen doorslapen is essentieel;
  • Ouders die zelf genetisch belast zijn, kunnen zich schuldig voelen over de ziekte van hun kind. Immers, de allergische genen zijn van hen afkomstig;
  • Mogelijke keuzes om gevolgen van de allergieën in te perken zoals het wegdoen van huisdieren of het saneren van een huis, zijn erg ingrijpend en brengen veel verdriet, respectievelijk kosten met zich mee;
  • Iedereen die een kind heeft met een ziekte zal het herkennen: de ongevraagde adviezen van de omgeving. Maar, de omgeving gaat 's nachts niet drie keer uit bed om een krabbend en bloedend kind aan te treffen, de ouders wel. Het communiceren hierover blijkt niet eenvoudig te zijn. De ouders voelen zich bekritiseerd en aangevallen op hun keuzes, de omgeving begrijpt de ernst van de situatie niet. Zo kan het gezin geïsoleerd raken, wat de gezinssituatie en het omgaan met het eczeem er niet makkelijker op maakt.

psychologische aspecten

Meer informatie

De VMCE heeft een webinar gemaakt over eczeem bij kinderen. Die is hieronder te bekijken.

Activiteiten voor kinderen

Leden van de VMCE kunnen deelnemen aan bijeenkomsten voor kinderen. Zo organiseert de VMCE elk jaar bijeenkomsten voor kinderen met eczeem: voor kinderen van 6-12 jaar en voor 12-18 jaar. Het betreft een recreatieve bijeenkomst waarbij de kinderen met eczeem iets leuks ondernemen, zoals een klimbos, paintballen, karten of iets dergelijks (wat bij de leeftijd past). De ouders en broers/zussen zijn dan natuurlijk ook welkom. De kinderen zijn in goede handen bij onze vrijwilligers en de ouders kunnen dan ook eens andere ouders van een kind met eczeem ontmoeten.


icon2Vind je onze informatie handig en wil je een bijdrage leveren aan de VMCE?
Doneer hier

Hieronder vind je veel gestelde vragen en de antwoorden.

JeukJeuk staat bij constitutioneel eczeem voorop. Wat de oorzaak is van jeuk bij constitutioneel eczeem is niet precies bekend. Wel is duidelijk dat zich in de huid jeuksensoren bevinden, die geprikkeld kunnen worden door bepaalde stoffen in het lichaam. Dat gebeurt ook bij eczeem. 

Krabben bij jeuk is een reflex. Een baby begint zich dan ook meteen te krabben bij jeuk. Het is net als wanneer iemand zijn hand wegtrekt als hij iets heeft vast gepakt dat gloeiend heet is.

Krabben brengt wel verlichting bij jeuk, maar die is meestal maar van korte duur. De jeuk kan zo hevig zijn dat men de huid tot bloedens toe openkrabt. In die beschadigde huid kunnen bepaalde stoffen, zoals bacteriën en schimmels, makkelijker binnendringen. Hierdoor kunnen nieuwe irritatie, beschadigingen en infecties optreden, wat het eczeem en de jeuk weer kan verergeren. Daar komt nog bij dat een huid die herstelt van beschadigingen (wondjes door bijvoorbeeld krabben) ook vaak jeukt. Er ontstaat een vicieuze cirkel: jeuk-krabben-jeuk.

Soorten jeuk

Veel mensen met constitutioneel eczeem hebben een soort achtergrondjeuk. Deze jeuk is voortdurend op de achtergrond aanwezig. Steeds jeukt het wel ergens. Maar het is geen jeuk die dwingt tot krabben of wrijven. Als men wel krabt dan gebeurt dat vaak bijna onbewust.

In tijden waarin het eczeem erger is, wordt de jeuk meestal heviger. Deze jeuk treedt vaak in aanvallen op en is niet of heel moeilijk te weerstaan. Binnen enkele minuten breidt de jeuk zich over bepaalde lichaamsdelen of het hele lichaam uit. De aanvallen duren meestal een half uur tot een uur. Het is niet te voorspellen wanneer de volgende aanval intreedt. Soms is dat dezelfde dag nog, soms na enkele dagen of pas na enkele weken of maanden. De aanvallen treden vaak 's avonds op of in de nacht, met slapeloze nachten en oververmoeidheid tot gevolg.

Hoe kan de jeuk worden beperkt?

Een goede behandeling van eczeem is de beste manier om jeuk te voorkomen. Als er jeuk is, dan is er op dat moment niet zoveel aan te doen. Verkoeling en afleiding kan dan mogelijk helpen.

Er zijn wel enkele praktische tips om er voor te zorgen dat de jeuk vermindert of in ieder geval niet erger wordt. Deze tips hebben te maken met jeuk uitlokkende factoren, namelijk:

  1. Droge huid
  2. Warmte: zon, centrale verwarming (zorgt ook voor uitdroging van de huid), transpiratie
  3. Emotie: stress, nervositeit, angst, opwinding, verveling, denken aan jeuk
  4. Beschadiging van de huid: genezende wondjes, littekens, krabsporen
  5. Allergie: huisstofmijt, boompollen en graspollen, dierlijke eiwitten (koemelk), plantaardige eiwitten (pinda, soja), haren en huidschilfers van dieren
  6. Overgevoeligheid: andere, niet allergene prikkels, zoals chemicaliën, parfum, zeep, cosmetica, inkt, wol, rubber (latex), nylon

1. Droge huid
Soepel houden van de huid door deze regelmatig in te smeren met een basiszalf. Ook na baden of douchen de huid goed insmeren.

2. Warmte
Warmte vermijden en verkoeling zoeken. Korte lauwe douche nemen, blazen op de jeukende plek (evt. met ventilator of föhn in koude stand), schaduw opzoeken, verwarming niet te hoog zetten in de winter, niet te warm kleden.

3. Emotie
Rust, ontspanning en afleiding zoeken, zoals een spelletje doen, met iemand een praatje maken, wandelen, doen waar je zin in hebt.

4. Beschadigde huid
Bij genezende wondjes ontstaat ook jeuk. Het is soms moeilijk om daar niet aan te zitten en dus te gaan 'pulken'. Maar dat maakt de jeuk alleen maar erger. Probeer dus zo weinig mogelijk eraan te zitten, hoe moeilijk dat ook is. Zie ook dit artikel.

5. Allergie
Allergenen vermijden als bekend is waarvoor men allergisch is. Soms kunnen bepaalde geneesmiddelen (antihistaminica) voor verlichting van de allergische klachten zorgen.

6. Overgevoeligheid
Prikkels vermijden: geen zeep gebruiken, maar bijvoorbeeld ongeparfumeerde badolie, (katoenen) handschoenen dragen tijdens bepaalde klussen, katoenen kleding dragen.

Andere artikelen over jeuk op deze website zijn hier te vinden.


icon2Vind je onze informatie handig en wil je een bijdrage leveren aan de VMCE?
Doneer hier

 

Kenmerken

Constitutioneel eczeem is een niet-besmettelijke, chronische huidaandoening, die gepaard gaat met roodheid, zwellingen, vochtblaasjes, vochtafscheiding ('natten') en kloofjes. Het belangrijkste kenmerk is echter de jeuk, die vaak heel hevig kan zijn. Zo hevig, dat men er 'gek' van wordt. De huid van mensen met constitutioneel eczeem is slecht in staat vocht vast te houden en men heeft dan ook vaak een (extreem) droge huid.

Mensen met constitutioneel eczeem hebben vaak een (over)gevoelige huid die, sneller dan de huid van een gezond iemand, op allerlei prikkels uit de omgeving reageert. De beste remedie lijkt dan ook ervoor te zorgen dat men zo weinig mogelijk met die prikkels in aanraking komt. In de praktijk is dat echter niet zo simpel. Het is niet altijd duidelijk welke prikkels de klachten veroorzaken. Bovendien geven bepaalde prikkels niet altijd dezelfde klachten.

wat is eczeem

Bij wie?

Constitutioneel eczeem verschijnt meestal bij zeer jonge kinderen, vaak nog voor hun eerste verjaardag. Maar in principe kan de aandoening op iedere leeftijd voor het eerst optreden. Er zijn dan ook mensen die pas op latere leeftijd 'zomaar ineens' last van eczeem krijgen.

De aandoening kan enkele maanden klachten geven, maar het kan ook jaren duren. Perioden zonder klachten wisselen dan vaak af met perioden waarin het eczeem ernstig is. Gewoonlijk blijft het eczeem gedurende enkele jaren bestaan om dan weer te verdwijnen, soms voor het verdere leven. We zeggen dan dat de persoon in kwestie over zijn eczeem is heen gegroeid. Een kleine groep (25%) houdt veel langer last van het eczeem en heeft er na zijn twintigste verjaardag nog steeds last van. Maar ook bij hen neemt de ernst van het eczeem meestal af bij het ouder worden.

In Nederland hebben circa 400.000 mensen constitutioneel eczeem, ongeveer 2,5% van de bevolking. Daarmee staat de aandoening op de vierde plaats in de top-10 van chronische aandoeningen in Nederland. Bij kinderen is het na astma zelfs de belangrijkste chronische aandoening. Constitutioneel eczeem wordt ook wel atopisch eczeem, atopische dermatitis, neurodermatitis of neurodermitis genoemd. Bij jonge kinderen wordt het ook wel dauwworm genoemd. Bij het eczeem van jonge kinderen staan de vochtige ('natten') plekken namelijk voorop. Het lijkt wel op de dauwdruppels die je 's morgens op een weiland kunt zien liggen, vandaar 'dauw'. De uitslag is bovendien ringvormig, vandaar 'worm'.

Webinars over eczeem

De VMCE heeft diverse webinars gemaakt over eczeem. Daarin worden achtereenvolgens ingegaan op 'Wat is eczeem', 'Omgaan met eczeem' en 'Eczeem en werk'. Er is ook een webinar over kinderen, die te vinden is over de pagina 'Eczeem bij kinderen'. 

Webinar 'Wat is eczeem?'


Webinar 'Omgaan met eczeem'

 Webinar 'Eczeem en werk'


Overig

image vmce podcast

Beluister ook de podcast over eczeem.

image vmce podcast
Of lees verder in deze speciale uitgave.


icon2Vind je onze informatie handig en wil je een bijdrage leveren aan de VMCE?
Doneer hier

Steun ons en word lid van de VMCEWord lid en ontvang 4x per jaar het magazine GAAF!

Als lid ontvangt u 4x per jaar ons magazine GAAF!, boordevol ervaringen van lotgenoten, praktische tips en de laatste inzichten op het gebied van eczeemzorg. Bovendien krijgt u toegang tot de besloten Facebook-pagina waar leden wel en wee met elkaar delen en waar je alle vragen kunt stellen over je eczeem. Onder het motto 'Beter leven met eczeem' zet de VMCE zich al ruim twintig jaar in voor mensen met constitutioneel eczeem. Met meer leden kunnen we nóg meer betekenen voor mensen met eczeem. Het zou daarom fantastisch zijn als u lid wordt.

Word lid

Lees meer over de VMCE

Vier van de oprichters van de VMCE, allemaal ervaringsdeskundigen vertellen in dit interview uit 1999 over de noodzaak van een vereniging voor mensen met constitutioneel eczeem. Deze redenen zijn nog altijd actueel!